Proces integracji europejskiej, zapoczątkowany deklaracją Schumana 9 maja 1950 r., napotykał na powtarzające się problemy. Jednak do 1980r. problemy te były rozwiązywane na sposoby które umożliwiały dalszy postęp we Wspólnocie Europejskiej.
Na początku 1980 r., organy decyzyjne zmagały się z wieloma komplikacjami. Składały się one między innymi z kryzysu instytucyjnego między Parlamentem Europejskim a Radą Europejską, związanym z wielkością i jakością budżetu europejskiego; kryzysem gospodarczym wpływającym na konkurencyjność i wzrost krajów członkowskich Wspólnoty Europejskiej w zglobalizowanym świecie oraz kryzysem politycznym, który negatywnie wpłynął na stosunki między Wschodem a Zachodem.
System europejski, ustanowiony Traktatem Rzymskim w 1957 r., nie był w stanie zaoferować satysfakcjonujących rozwiązań dla tych współczesnych problemów. Jednak ani rządy krajowe, ani Komisja (na której czele stał w tym czasie nieco mało wiarygodny Gaston Thorn - polityk z Luksemburga o mocnej pozycji) tego nie przyznały. W rzeczywistości rządy krajowe i Komisja Europejska z pogardą odpowiedziały na wniosek Parlamentu Europejskiego o przyznanie zdolności fiskalnej Europejskiemu Systemowi Walutowemu (prekursorowi Europejskiej Unii Gospodarczej i Walutowej). Ich reakcja ujawniła zatem rygorystyczny europejski budżet, jak i zasadność brytyjskiego szantażu ze strony Premier Margaret Thatcher oraz Jej słynnego zażądania: „I want my money back” („Chcę z powrotem moje pieniądze”).
Skład Parlamentu Europejskiego został po raz pierwszy wybrany bezpośrednio przez obywateli w czerwcu 1979 r. – dwadzieścia jeden lat po wejściu w życie Traktatu Rzymskiego, który utorował drogę wyborom powszechnym i zapoczątkował demokrację przedstawicielską. Przeważająca większość wybieranych parlamentarzystów nie rozważała nawet pomysłu, że Zgromadzenie Parlamentarne mogłoby domagać się dalszych uprawnień ustawodawczych, ani też, że mogłoby ono przyjąć rolę konstytuującą. Oznaczałoby to wyjście poza bardzo ograniczone zadania określone w Traktacie, tj. cenzura Komisji, zatwierdzanie budżetu i przedstawianie niewiążących sugestii Radzie Europejskiej. Jedynymi wyjątkami byli niemiecki mąż stanu Willy Brandt, który nazwał wybrany Parlament „stałym zgromadzeniem konstytuanty” i oczywiście włoski federalista Altiero Spinelli, uważany za jednego z ojców założycieli Unii Europejskiej.
W przeciwieństwie do Brandta i Spinelliego, większość posłów uważała, że Traktat Rzymski ma jeszcze wiele aspektów potencjalnie przydatnych dla instytucji europejskich, z których mogłyby one skorzystać bez konieczności przyznania im nadplanowych uprawnień. Jednak starcie między Parlamentem Europejskim a Radą w grudniu 1979 r., które dotyczyło wielkości i jakości wydatków budżetowych na następny rok oraz które zaowocowało zwycięstwem Rady (za pomocą Komisji Thorn) w maju 1980 r., potwierdziło pogląd, że Zgromadzenie miało niewielką wartość, jeśli ograniczało się tylko do funkcji doradczych.
Jednak nawet po rozpoznaniu tych ograniczeń parlamentarnych, rzeczywiste reformy nie były zagwarantowane, jak wykazano w czerwcu 1980 r., podczas debaty w Izbie na temat uzgodnionego budżetu Rady, a także wcześniej tego roku, 30 czerwca, w sprawie mandatu Rady Europejskiej dla Komisji.
Istotna zmiana nie byłaby możliwa, gdyby nie Altiero Spinelli - jeden z europosłów wybranych niezależnie z listy wyborczej włoskiej Partii Komunistycznej. Program Spinellego był zgodny ze zmianami konstytucyjnymi, do których przyjęcia próbował On zachęcić Komisję Europejską już pięć lat wcześniej, podczas debaty Raportu Tindermansa, stworzonego przez byłego premiera Belgii Leo Tindermansa w 1975 r., który dotyczył dalszego rozwoju projektu europejskiego.
21 czerwca 1980 r., Spinelli w taki sposób opisał sytuację w Europie:
„Uznaje się istnienie wspólnych problemów; uznaje się potrzebę wspólnych rozwiązań; tworzenie rozwiązań w ramach europejskiego podmiotu politycznego jak i administracyjnego jest możliwe. Jednakże, pomimo tego, że ta procedura wzmacnia krajową gotowość i zachęca do tworzenia wewnętrznego konsensusu w sprawie konkretnych problemów, to utrudnia ona, jeśli nie uniemożliwia, wypracowanie koncepcji europejskiej i osiągnięcie konsensusu europejskiego”.
Opierając się na tym co można nazwać myśleniem kartezjańskim, w swoim przemówieniu Spinelli (który był bojowym federalistą myśli i działań), nakreślił zasadniczą treść swojego projektu, metod i programu. Zaproponował On, na przykład, przygotowanie krótkiego tekstu o charakterze globalno-konstytucyjnym, spójnym z nadrzędnym celem całkowitego zastąpienia wszystkich istniejących traktatów, które podkreślają konstytucyjną rolę Parlamentu Europejskiego, tworząc zarazem harmonogram który pozwoliłby Parlamentowi Europejskiemu złożyć każdy projekt bezpośrednio do wszystkich krajowych Parlamentów (bez potrzeby przestrzegania paraliżującej procedury jaką są dyplomatyczne negocjacje). To wszystko w celu przekształcenia wyborów europejskich w czerwcu 1984 r. w zatwierdzające referendum europejskie.
Przemówienie Spinellego nie wzbudziło jednak większego zainteresowania, gdyż większość socjalistów, liberałów i zwolenników Europejskiej Partii Ludowej obawiała się, że zagrozi On porozumieniu osiągniętemu między rządami krajowymi, w którym wszystkie trzy rodziny polityczne były w pewnym stopniu obecne (choć różniące się większością opinii). Zmusiło to Spinellego do przekształcenia swojego przemówienia w list, który został wysłany do każdego europosła 25 czerwca.
Rozpowszechnienie tego listu zapoczątkowało debatę konstytucyjną, którą ułatwił Klub Krokodyla – federalistyczna grupa, która spotykała się w Strasburgu. List ten skłonił później Parlament Europejski do zatwierdzenia projektu Traktatu ustanawiającego Unię Europejską 14 lutego 1984 r. Dlatego właśnie list Spinellego wywarł ogromny wpływ na historię integracji europejskiej, w przeciwieństwie do daremnej „uroczystej deklaracji o Unii Europejskiej” z 1983 r. Klub Krokodyla powstał wieczorem 9 lipca 1980 roku w zarezerwowanym pokoju w restauracji Le Crocodile, przy 10 Rue De L’Outre w Strasburgu. Oprócz Altiero Spinellego i mnie, obecnych było dwóch niemieckich polityków (Luecker i Von Wogau) z Europejskiej Partii Ludowej (EPP), brytyjski konserwatysta (Stanley Johnson, ojciec Borisa Johnsona), dwóch brytyjskich posłów z Partii Pracy (Balfe i Key), włoski chrześcijański demokrata (Gaiotti), republikanin z grupy ELDR (Visentini) i włoski komunista (Leonardi).
Duża część dyskusji była poświęcona relacjom między grupami politycznymi. Niektórzy członkowie, tacy jak Visentini, poprosili o opuszczenie grup, do których dołączyli wcześniej, na początku kadencji, podczas gdy inni, jak Luecker, nalegali na wyłączną władzę grup politycznych, która nie zostawiłaby pola manewru poszczególnym posłom.
Pod koniec spotkania omawiano pomysł „intergrupy” Spinellego, która zgodnie z regulaminem wystąpiłaby na zgromadzeniu z prośbą o powołanie komisji ad hoc ds. reformy Wspólnoty Europejskiej.
Zgromadzenie podjęło się głosowania dopiero po dwunastu miesiącach - odbyło się ono 9 lipca 1981 r., a kolejne siedem miesięcy zajęło rozpoczęcie pracy nowej komisji, która zaczęła działać 27 stycznia 1982 r., pod przewodnictwem włoskiego polityka Mauro Ferri.
Uważani przez niektórych za „rewolucjonistów”, dziewięciu deputowanych zdecydowało się nazwać swoją grupę „Le Club du Crocodile”, podobnie jak francuscy jakobini którzy zostali nazwani na cześć miejsca, w którym zebrali się po raz pierwszy, czyli klasztorze jakobińskim. Istnieje obszerna bibliografia dotycząca historii Klubu Krokodyla i Traktatu. Ponadto, Instytut Nauk Europejskich, Université libre de Bruxelles, zauktualizował i ponownie opublikował komentarz zredagowany przez czterech prawników: Francesco Capotorti, Jean-Paul Jacqué, Meinharda Hilfa i Francisa Geoffreya Jacobsa. Zawiera on również przedmowę Jeana-Victora Louisa, posłowie autorstwa Giogrio Napolitano oraz długi esej Rektora ULB, Marianne Dony, na temat potencjalnych przyszłych zmian w Projekcie Spinelli, „Le traité instituant l’Union européenne: un projet, une méthode, un agenda”.
W latach debaty inauguracyjnej, Spinelli zdecydował się oprzeć na komunikacji w formie drukowanej, aby informować ludzi na bieżąco o postępach Parlamentu Europejskiego i zachęcać do dyskusji w tej sprawie.
Wydrukowano ponad dziesięć tysięcy egzemplarzy listu o tytule „Krokodyl: list do posłów Parlamentu Europejskiego”, który został przetłumaczony na pięć języków europejskich. List ten został ponownie opublikowany na wielu stronach internetowych, takich jak strony Ruchu Europejskiego, Archiwa Europejskie we Florencji oraz Centrum im. Altiero Spinellego, na Uniwersytecie Roma Tre.
Po śmierci Spinellego 23 maja 1986 r., dziewięciu eurodeputowanych z różnych krajów i partii politycznych zdecydowało o utworzeniu federalistycznej intergrupy dla Unii Europejskiej, promującej tworzenie podobnych intergrup we Włoszech, Belgii, Francji i Niemczech. Spotkały się one ze zróżnicowanym sukcesem politycznym. We Włoszech intergrupy odniosły duży sukces, tworząc inicjatywę referendum konsultacyjnego w sprawie mandatu założycielskiego Parlamentu Europejskiego, a także jego sukcesu w wyborach europejskich w czerwcu 1986 r. Inne grupy nie miały aż takiego powodzenia i ich wpływ był znikomy.
Wraz ze wzrostem obecności intergrup, ponownie uruchomiono miesięcznik „Crocodile”, w języku angielskim i francuskim. Publikacja jest kierowana przeze mnie, koordynowana przez Laurę Autore, wspierana przez grupę młodych federalistów pod kierownictwem Moniki Frassoni (FIGS: Federalist Intergroup Group Support) i, w wersji angielskiej, wydana przy cennej współpracy szkockiego prawnika Scotta Crosby’ego.
Intergrupa Federalistyczna, utworzona 9 lipca 1986 r. (sześć lat po powstaniu Klubu Krokodyla), została zastąpiona przez grupę Spinellego we wrześniu 2010 r., łącząc obie sieci parlamentarne. Jednak pomimo pozytywnej perspektywy okręgu wyborczego zapoczątkowanej w 2001 r. Konwentem w sprawie przyszłości Unii Europejskiej (zatwierdzonym na posiedzeniu Rady Europejskiej w Laeken w grudniu 2001 r.), obecność Grupy Spinelli traciła swoje znaczenie znaczenie, w miarę jak Parlament Europejski coraz mniej dbał o jej rolę ustawodawczą.
Dziś Unia Europejska w jeszcze większym stopniu przeżywa ten sam kryzys jak w 1980 r.: wiąże się to z konfliktem między Parlamentem Europejskim a Radą, dotyczącym wielkości i jakości budżetu europejskiego. Pogorszenie sytuacji jest wywołane skutkami pandemii, która zaszkodziła ekonomicznym i społecznym czynnikom krajów członkowskich we współzależnym i zglobalizowanym świecie. Problemem jest również brak stabilności w stosunkach międzynarodowych, pogłębiony przez bezwzględną, agresywną suwerenność i jednostronność Donalda Trumpa, Władimira Putina, Xi Jinpinga, Recepa Tayyipa Erdogana, Jaira Bolsonaro i Kim Jong-un’a.
Czterdzieści lat po narodzinach Klubu Krokodyla i bez nadziei, że głowy państw znajdą własną drogę wyjścia z międzynarodowych uwikłań, pilnie potrzebna jest nowa inicjatywa konstytucyjna Parlamentu Europejskiego.
Suivre les commentaires :
|
