Stemgerechtigden aller landen verenigt u! Tussen 23 en 26 mei 2019 zullen alle stemgerechtigden uit de circa 500 miljoen inwoners tellende Europese Unie hopelijk hun stem uitbrengen voor de Europese verkiezingen. Deze terugkerende rubriek zal omstreeks iedere drie weken een beschouwing en opinie geven van de actuele zaken omtrent de verkiezingen. Aangezien het artikel van vandaag de eerste zal zijn uit een reeks artikelen inzake de Europese verkiezingen, zal dit artikel redelijk algemeen zijn. Het doel van deze rubriek is niet u overtuigen om op een bepaalde partij of persoon te stemmen, maar slechts om u als lezer beter te kunnen informeren over de verschillende mogelijkheden die u heeft in mei 2019. In deze reeks artikelen hoop ik u te prikkelen om kritisch na te denken over deze verkiezingen, zodat u een weloverwogen keuze kunt maken op het stemformulier en het belang van deze verkiezingen wordt erkent als deze nog niet als belangrijk werd bestempeld. Het Europees Parlement kan namelijk ingewikkeld lijken. Hierom zal ik in de eerste plaats een beschrijving geven wat het Europees Parlement is, waaruit deze is opgebouwd en hoe de indeling van dit Parlement is. Ten tweede zal ik uitleggen waarop gestemd kan worden, wat de standpunten zijn van de verschillende Europese partijen en hoe de stemming te werk gaat. Daarnaast zal de Europese Commissie aan bod komen. Dit klinkt ietwat vreemd aangezien wij, als burger van de Unie, op het Europees Parlement gaan stemmen, maar we stemmen ook indirect mee om te bepalen wie de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie zal worden. Een aantal fracties in het Europees Parlement hebben al een zogenoemde Spitzenkandidaat aangedragen. Eén van deze genoemde kandidaten is ons eigen Frans Timmermans. Tot slot zal ik ook kort aandacht besteden aan het democratisch tekort van de Europese Unie en hoe deze verkiezingen hier een rol in spelen.
Wat is het Europees Parlement?
Het Europees Parlement is, zoals de naam al voorspeld, een instelling van de Europese Unie. Het Europees Parlement bevat 751 leden uit alle lidstaten van de Unie en één voorzitter, welke op een degressief evenredige manier de burgers uit zijn of haar lidstaat vertegenwoordigen. Degressieve proportionaliteit wil zeggen dat de relatief grote lidstaten zoals Frankrijk en Duitsland naar verhouding minder leden heeft in het Parlement dan landen als Oostenrijk of Nederland (Europees Parlement, 2018). Op deze manier wordt de macht van de grotere lidstaten in het Parlement beperkt zodat kleinere lidstaten zoals Malta en zelfs Nederland bij besluitvorming een eerlijkere kans krijgen om beleid zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor deze lidstaat. Beleid zal dan niet alleen voornamelijk positief uitvallen voor grotere lidstaten zoals Duitsland en Frankrijk. Hierdoor ontstaat een soort evenwicht waardoor geen enkele lidstaat ondervertegenwoordigd wordt. Het totale ledenaantal is onderverdeeld in 8 verschillende politieke fracties. Hierbinnen verenigen de verschillende Europarlementariërs uit alle lidstaten in een Europese fractie welke het dichts bij de nationale politieke partij hoort. Iedere Europarlementariër is dus aangesloten bij een nationale politieke partij. Dit zijn de acht fracties samen met de Nederlandse partijen die hierbij aangesloten zijn:
- Fractie van de Europese Volkspartij (Christendemocraten): CDA.
- Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten in het Europees Parlement: PvdA.
- Fractie Europese Conservatieven en Hervormers: SGP en ChristenUnie.
- Fractie van Liberalen en Democraten voor Europa: VVD en D66.
- Fractie De Groenen/Vrije Europese Alliantie: FNP (op het moment geen zetel).
- Fractie Europa van Vrijheid en Directe Democratie: geen Nederlandse leden.
- Europa van Naties en Vrijheid: PVV.
- Verscheidene individuen zonder fractie: geen Nederlanders die hieronder vallen.
De leden van deze fracties zijn op haar beurt ook weer onderverdeeld in 25 verschillende Commissies uiteenlopend van Begroting tot Terrorisme. Deze Commissies zijn nu echter niet van belang. In het volgende kopje volgt per fractie een korte beschrijving van haar verkiezingsprogramma en waar wij als Nederlands burger op kunnen stemmen.
Wat wel van belang is, zijn de verschillende taken van het Europees Parlement. Veel mensen weten namelijk wel dat het Europees Parlement is, maar niet wat deze exact doet. Op het gebied van wetgeving is het Europees Parlement bevoegd om een voorstel van de Europese Commissie goed te keuren, af te keuren, of te amenderen. Ook op het gebied van de Europese begroting heeft het parlement samen met de Raad van de Europese Unie de taak om de begroting voor het volgende jaar goed te keuren aan de hand van het meerjarig financiële kader waarmee de Europese Unie mag werken. Tot slot heeft het Europees parlement de taak om de Commissie goed te keuren, het standpunt van het Parlement in vergaderingen van de Europese Raad en de Raad van de Europese Unie te verkondigen, stelt het de Europees Ombudsman aan en kan een speciale commissie aanstellen om eventuele overtredingen van andere Europese organen op te sporen. Ofwel, het Europees Parlement is 24/7 verbonden aan de werking van de Europese Unie en heeft voldoende macht om de democratische waarden waarop de Unie gebouwd is waar te borgen.
Om een voorbeeld te geven van de macht van het Europees Parlement en hoe dicht dit bij ons als Unieburger komt is de uitnodiging aan Mark Zuckerberg om vragen te beantwoorden na de grote datalek bij Facebook. Ditzelfde heeft hij gedaan voor de Senaat in de Verenigde Staten van Amerika. Het feit dat Zuckerberg in is gegaan op deze uitnodiging getuigd van erkenning van macht van het Europees Parlement. Burgers van de Unie werden namelijk ook getroffen door de datalek. Een ander voorbeeld is het advies van parlementariër Judith Sargentini. Deze Nederlandse werd aangesteld om onderzoek te doen en een advies te schrijven om een Artikel 7-procedure (uit het verdrag betreffend de EU) in te zetten tegen Hongarije. Deze procedure wordt slechts ingezet wanneer een lidstaat ver buiten haar boekje gaat. In het geval van Hongarije worden er door de huidige premier en zijn kabinet consequent regels van de Europese Unie geschonden. Onderdeel hiervan is het weigeren om vluchtelingen op te nemen tijdens de migratiecrisis in 2015, censuur op de pers, corruptie en nog een aantal andere inbreuken. Dit is slechts een enkel voorbeeld van de problemen in Hongarije, maar op basis van deze inbreuken op de waarden van de EU, zoals beschreven in artikel 2 van het verdrag betreffende de EU, zou de Unie in het ergste geval zou het stemrecht van Hongarije in de EU opgeschort kunnen worden.
Waarop gaan we stemmen?
Nu de taken en organisatie van het Europees Parlement is uitgelegd is het belangrijk om een indicatie te hebben hoe de verkiezingen te werk gaan en waarop eigenlijk gestemd kan worden. Allereerst is het zo dat tussen 23 en 26 mei 2019 gestemd kan worden. Dit heeft te maken met de verschillende tradities in de lidstaten. Sommige lidstaten hebben namelijk een bepaalde dag in de week waarop gestemd kan worden. Daarnaast mag er bij de stembus slechts gestemd worden op kandidaten die uit de eigen lidstaat komen. Zo kunnen Nederlanders alleen op Nederlanders stemmen en Duitsers alleen op Duitsers. Op deze manier komt de degressieve evenredigheid niet in gevaar en is het dus niet mogelijk voor een lidstaat meer Europarlementariërs in het Parlement te krijgen. De Europese verkiezingen zijn tevens een indicatie wat de publieke opinie is van het functioneren van het huidige kabinet. Er wordt namelijk gekozen op kandidaten van nationale politieke partijen als een partij dus veel zetels wint, of juist veel zetels verliest, kan dit een indicatie zijn van politiek vertrouwen of wantrouwen. Het beleid dat het Europees Parlement zal nastreven zal namelijk van invloed zijn op nationale wet- en regelgeving. Naast het direct kiezen van nieuwe leden voor het Europees Parlement, kiezen we ook indirect voor een nieuwe voorzitter van de Europese Commissie. Volgens de Europese verdragen stelt het Europees Parlement namelijk een voorzitter van de Commissie aan. Dit zal zonder twijfel iemand zijn uit de meerderheidsfractie, of als er geen meerderheid is door een fractie iemand aangesteld wordt uit de coalitie van fracties die wél een meerderheid vormt. Van de twee grootste fracties is het al bekend wie deze zogenoemde “Spitzenkandidaten’ zullen zijn als zij een meerderheid gaan behalen. Voor de Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten in het Europees Parlement zal dit “Neerlands eigen” Frans Timmermans (PvdA) zijn. Tevens is hij de huidige vicevoorzitter van de Europese Commissie, dus hij heeft al ervaring op dit gebied. De Fractie van de Europese Volkspartij heeft als kandidaat de Duitser Manfred Weber (CSU) aangesteld. Over de Spitzenkandidaten en de standpunten van de verschillende fracties in een van de volgende rubrieken meer.
Democratisch tekort
Vaak wordt er gesproken over een democratisch tekort binnen de Europese Unie. De transparantie van de instellingen wordt vaak ter discussie gesteld, er wordt bijvoorbeeld getwijfeld aan de legitimiteit van bepaalde organen omdat deze niet direct gekozen worden door de burgers van de Unie. Een voorbeeld hiervan is de Europese Commissie die gevormd wordt door een indirect gekozen verkiezing en slechts gekeurd wordt door het Europees Parlement dat direct gekozen wordt. Andere problemen zijn de afstand tussen de burger en de Europese Unie en de gebrekkige invloed die burgers van de Unie hebben op het gebied van nieuw beleid. Voor nu parkeren we dit onderwerp, omdat hier hele onderzoeken mee te pas gaan en dat dit in een ander deel van de rubriek zal terugkomen. Het democratisch tekort draagt namelijk bij aan de anti-Europese houding van de lidstaten waardoor mede de Brexit tot stand is gekomen. Wat wel belangrijk is, is dat het Europees Parlement direct gekozen wordt door de burgers uit de verschillende lidstaten en dat deze politici een verleden hebben in de nationale politiek van de lidstaten. Louter hierdoor valt het Europees Parlement als hoog democratisch aan te merken. Bewust ga ik nu niet de diepte in op dit onderwerp, omdat dit onderwerp is waar veel meer onderzoek naar nodig is voordat ik pas definitief kan vaststellen in welke mate het Europees Parlement democratisch is.
Samenvatting
Vandaag hebben we gezien dat het Europees Parlement bestaat uit 751 leden uit alle lidstaten en een voorzitter, welke degressief evenredig onderverdeeld zijn in fracties en in commissies. Alleen al door naar het aantal parlementariërs te kijken is het gerechtvaardigd om te stellen dat het Europees Parlement een heel machtig Parlement is. De parlementariërs worden middels de Europese verkiezingen van 23 tot en met 26 mei 2019 direct gekozen door de burgers uit de verschillende lidstaten en is een weerspiegeling van het vertrouwen in de nationale regeringen. In zekere zin is het democratisch tekort klein doordat de burger direct stemt op de nieuwe Europarlementariërs. Wat ook getuigd van een grote macht van het Europees Parlement is het takenpakket waarmee zij belast zijn. Het Europees Parlement houdt zich namelijk bezig met de begroting van de Unie, is medewetgever en kan in vrijwel ieder orgaan van de Unie haar standpunt naar voren laten komen voordat de plenaire vergadering begint. Tevens kiezen we indirect in mei 2019 de voorzitter van de Europese Commissie. De zogenaamde Spitzenkandidaten worden stukje bij beetje aangekondigd totdat iedere fractie er een heeft. In het volgende artikel uit deze rubriek zal de Fractie van de Europese Volkspartij centraal staan met haar standpunten, geschiedenis, successen, falen en haar Spitzenkandidaat Manfred Weber centraal staan.
Commentaren opvolgen:
|
